Człowiek kiedy nie oddycha, ma jedynie ok 4,5 minuty zanim dojdzie do nieodwracalnych uszkodzeń mózgu, które spowodowane są jego niedotlenieniem. Największym zagrożeniem dla poszkodowanego jest brak reakcji i podjęcia działań świadków zdarzenia.
Pamiętaj! - lepiej błędnie założyć, że człowiek nie oddycha, niż w razie wątpliwości zostawić go bez pomocy!
Kontrola oddechu jest elementem, który decyduje o dalszych czynnościach prowadzonych podczas Pierwszej Pomocy. Sprawdzając jego stan w razie jakichkolwiek wątpliwości należy działać tak - jakby by oddech był nieprawidłowy lub nie było go wcale! Można znaleźć wiele sposobów na jego sprawdzanie, jednakże najczęściej stresowanym jest zasada: ZOBACZ, USŁYSZ, WYCZUJ.
Ocena oddechu polega na sprawdzeniu jego obecności, jakości i częstotliwości. Nie sprawdzamy oddechu przed udrożnieniem dróg oddechowych!!! Prawidłowy oddech jest cichy, regularny, a klatka piersiowa się unosi w sposób normalny. Jeżeli poszkodowany jest przytomny, odpowiada na nasze pytania oznacza to, że jego drogi oddechowe są drożne. Osoba leżąca nieruchomo, nie reagująca oraz nie oddychająca po udrożnieniu dróg oddechowych musi zostać uznana za osobę z zatrzymaniem krążenia i wymaga natychmiastowego rozpoczęcia RKO, najlepiej z użyciem AED.
Prawidłowa kontrola oddechu powinna rozpocząć się od ułożenia potrzebującego na plecach, na równej i twardej powierzchni oraz udrożnienia dróg oddechowy a więc przede wszystkim odchylenia głowy do tyłu i uniesienia żuchwy do góry - więcej informacji w artykule: Udrożnienie dróg oddechowych. Wykonanie tych czynności spowoduje swobodny przepływ powietrza ponieważ zapadnięty język jest najczęstszym powodem bezdechu u poszkodowanego.
Chcąc prawidłowo ocenić oddech należy przede wszystkim się skupić wykorzystując wszystkie swoje zmysły tj. słuch, wzrok i czucie - od tego zależy życie drugiego człowieka! Zła ocena doprowadzi do barku działań co skutkować może wyłącznie pogorszeniem jego stanu. W czasie prowadzenia oceny nie śpiesz się, bądź pewny - oddycha lub nie, w razie niepewności działaj jakby poszkodowany nie oddychał!
Pamiętając o udrożnieniu dróg oddechowych (odchylenie głowy do tyłu z jednoczesny trzymaniem podbródka w górnej pozycji) zbliż swój policzek lub ucho do w okolice ust i nosa poszkodowanego. Aby wyczuć słaby oddech musisz być bardzo blisko jednocześnie obserwuj klatkę piersiową. Pamiętaj także:
- Jeśli osoba nieprzytomna sporadycznie łapie oddech w sposób nieregularny i nienaturalny tzn. że nie oddycha. Są to tzw. oddechy agonalne.
- Nie powinno się kłaść rąk na klatce poszkodowanego, ponieważ nie utrzymamy drożnych dróg - jedną ręką nie jesteśmy w stanie jednocześnie utrzymać głowy, żuchwy i ust w odpowiedniej pozycji, poza tym utrudniamy naturalny ruch klatki.
- Jeżeli jest grube ubranie, należy je rozpiąć aby widzieć klatkę.
Sprawdzaj 10 sekund!
Ocenę oddechu powinno się prowadzić maksymalnie 10 sekund, to wystarczający czas kiedy jesteśmy w stanie sprawdzić czy poszkodowany oddycha lub ma niewłaściwe parametry oddechu. Nie patrz na zegarek, licz do 10 powoli i głośno by skupić się na kolejnych elementach oceny.
Poczuj 2-3 oddechy! (osoba dorosła)
Ilość oddechów wynika z norm częstotliwości oddychania w czasie jednej minuty. Przyjmuje się, że odpowiednie grupy oddychają:
- Noworodek 30-40 oddechów/minutę;
- Dzieci ok. 20-30 oddechów/minutę,
- Osoby dorosłe 12-24 oddechów/minutę.
Poczuj powietrze!
Ruch powietrza można wyczuć na rożne sposoby, zaleca się jednak bliski kontakt policzka lub płatka ucha z ustami poszkodowanego, tylko wówczas jesteśmy w stanie odczuć to na własnej skórze - niezwykle wrażliwej skórze, która idealnie się do tego nadaje.
Zobacz ruch klatki piersiowej!
Na wstępnie pamiętaj by rozpiąć lub odchylić ubranie poszkodowanego, czasami będzie to kamizelka czy kurtka - nie zważaj na fakt, że może mu być zimno czy niekomfortowo - najważniejsze jest jego życie! Niestety, sytuacja w jakiej będziemy oceniać oddech może być różna podobnie jak warunki atmosferyczne występujące podczas zdarzenia. Wówczas możemy mieć problem z wyczuciem powietrza na policzku czy płatku ucha np. podczas opadów czy występującego wiatru. Zaleca się, by także sprawdzać oddech wzrokowo tj. ocenić pracę płuc.
Usłysz oddech!
Jedynym sposobem na sprawdzenie oddechu słuchem jest usłyszenie świstu czy też podmuchu wydychanego powietrza, jednakże tak jak w powyższym elemencie często jest to bardzo trudne ze względu na panujące warunki jak choćby rozmowy, płacz czy inne reakcje otaczających ludzi. Pamiętaj, chcąc pomóc, przejąć inicjatywę ratowania życia - GŁOŚNO I KONKRETNIE WYDAWAJ KOMENDY - by inni wiedzieli, że próbujesz ratować ludzkie życie!
Ważne!
Jeżeli stwierdzić brak oddechu lub nieprawidłowy oddech należy niezwłocznie przystąpić do resuscytacji krążeniowo-oddechowej - nie należy już sprawdzać tętna!
