W sytuacji zagrożenia zdrowia i życia, kiedy nasza pomoc jest lub będzie niewystarczająca do ustabilizowania czy utrzymania funkcji życiowych lub też jesteśmy świadkami zdarzenia zagrażającego życiu, powinniśmy niezwłocznie powiadomić odpowiednie służby. Pamiętać jednak należy by powiadomienie było poprawne, dające konkretne informacje o zaistniałej sytuacji . Powinniśmy posiadać przynajmniej podstawowe informacje, które przekażemy osobiście lub też poprosimy (wskażemy) wybranego przez nas "gapia" czy innego świadka zdarzenia.

Pamiętając kodeks karny musimy być świadomi, że na każdym świadku zdarzenia zagrażającego życiu i zdrowiu drugiego człowieka ciąży obowiązek udzielenia Pierwszej Pomocy. Już wykonanie telefonu uznaje się jako pomoc, dlatego szczególnie zachęcamy do zapoznania się z tym artykułem.

Do dyspozycji mamy szereg numerów alarmowych, które pozwolą nam powiadomić odpowiednie - wybrane - przez nas służby. Jest to dobra alternatywa w sytuacji, kiedy do zdarzenia niezbędna jest interwencja czy też pomoc wyłącznie jednej służby. W zdarzeniu, kiedy sytuacja wymaga współdziałania wielu służb, a dodatkowo chcemy rozmawiać wyłącznie z jednym dyspozytorem powinniśmy dzwonić pod numer 112.

112 Europejski numer alarmowy (Wikipedia)

Jednolity ogólnoeuropejski numer alarmowy używany w sieci telefonów stacjonarnych w Unii Europejskiej, jak również w sieci GSM (telefonów komórkowych) na całym świecie. Został wprowadzony w 1991 i został uregulowany dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/22/WE z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i praw użytkowników odnoszących się do sieci i usług łączności elektronicznej, w skrócie – dyrektywą o usłudze powszechnej.

Należy pamiętać

• Wybranie numeru 112 nie wymaga odblokowania klawiatury telefonu komórkowego a nawet włożenia karty SIM do aparatu;
• 112 współdziała z systemem lokalizacji łącząc nas z najbliższym Centrum Powiadamiania Ratunkowego (CPR);
• CPR w razie potrzeby powiadomi niezbędne służby lub nas do nich przełączy;
• Połączenie jest bezpłatne.

Ogólne zasady działania

• Jeżeli nie jesteś sam to poproś o pomoc lub wskaż osobę, która ma wykonać telefon. Możesz jej podpowiedzieć o czym powinna poinformować odpowiednie służby;
• Jeżeli jesteś sam - oceń sytuację i zbierz myśli, a następnie wykonaj telefon. Postaraj się być spokojny, odpowiadać krótko i rzeczowo na pytania. Dyspozytor w rozmowie podpowie Ci i pokieruje Twoimi działaniami.
• Nigdy nie rozłączaj się pierwszy, to dyspozytor powinien odłożyć słuchawkę.
• Zajmij się dalej poszkodowanym - w razie - kiedy wymaga Twojej pomocy lub dalszej opieki;

Kiedy powinniśmy dzwonić

• pożary;
• wypadki drogowe;
• kradzieże i włamania;
• rozboje i przypadki użycia przemocy;
• nagłe omdlenia i utrata świadomości;
• poważne uszkodzenie ciała i silne krwawienie;
• przypadki porażenia prądem;
• rozpoznania osoby poszukiwanej przez Policję;
• inna nagła sytuacja zagrażająca zdrowiu, życiu lub bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu.

Jakie powinniśmy posiadać informacje

Czas i miejsce zdarzenia - określenie dokładnego miejsca, podanie charakterystycznych punktów, pikietażu na słupkach drogowych, kolejowych czy określenie punktu w budynku, szczególnie w dużych galeriach (piętro, wejście od ulicy, koło danego sklepu itp) może przyśpieszyć przybycie pomocy. Dodatkowo określenie czasu i miejsca zdarzenia może zadecydować o potrzebie wysłania Lotniczego Pogotowia Ratunkowego. Podanie adresu na wstępie rozmowy jest tym ważne, że w razie przerwania połączenia dyspozytor wie gdzie wysłać służby.

Co się stało - rodzaj zdarzenia, zbliżona ilość poszkodowanych i ich stan. Pozwoli to na określenie jakie służby są niezbędne i w jakich ilościach.

Kim jestem - podczas rozmowy dyspozytor poprosi o nasze dane osobowe oraz telefon kontaktowy. Z jednej strony jest to sprawdzenie wiarygodności wezwania pomocy, z drugiej możliwość oddzwonienia czy też wsparcia w czasie, kiedy jesteśmy w szoku. W rozmowie używanie imion podświadomie uspokaja rozmówcę i daje mu poczucie minimalnej bliskości.

Telefony alarmowe

Jeżeli zdarzenie wymaga przybycia tylko jednej służby, najlepszym naszym zachowaniem będzie telefon ukierunkowany na odpowiednią pomoc.  Poniżej część z nich:

• 981 – pogotowie drogowe;
• 982 – pogotowie dźwigowe;
• 983 – pogotowie weterynaryjne;
• 984 – pogotowie rzeczne;
• 985 – MOPR, WOPR, GOPR i TOPR;
• 986 – straż miejska;
• 987 – centrum zarządzania kryzysowego;
• 991 – pogotowie energetyczne;
• 992 – pogotowie gazowe;
• 993 – pogotowie ciepłownicze;
• 994 – pogotowie wodno-kanalizacyjne;
• 995 – Komenda Główna Policji – system Child Alert;
• 996 – Centrum Antyterrorystyczne;
• 997 – policja;
• 998 – straż pożarna;
• 999 – pogotowie ratunkowe.

Przykładowe działanie

Wyjeżdżamy samochodem w nocy. Jadąc przez las, zauważamy samochód w przydrożnym rowie, który się rozbił o drzewo. Jako świadek zdarzenia zatrzymujemy się w bezpiecznym miejscu i odległości, włączamy światła awaryjne, wystawiamy trójkąt ostrzegawczy i zakładamy kamizelkę. Jeżeli jesteśmy sami, sprawdzamy najbliższy słupek drogowy, aby w razie potrzeby podać nr drogi, kilometr i metry.  Bierzemy ze sobą apteczkę i gaśnicę. Podchodząc do samochodu oceniamy bezpieczeństwo - czy nie ma wycieków paliwa, nic się nie pali.... Z daleka głośno wołamy czy ktoś nas słyszy mówiąc, że chcemy pomóc. Sprawdzamy czy ktoś jest w środku. Jeżeli tak, oceniamy ilość i stan osób poszkodowanych. Jeżeli poszkodowana osoba jest nieprzytomna, nie oddycha lub jest ciężko ranna wzywamy pomoc.

Dzwonimy pod numer 112 ze względu na potrzebę przyjechania minimum dwóch służb - pogotowia ratunkowego oraz straży pożarnej potrzebnej przy wydobyciu poszkodowanego z mocno uszkodzonego pojazdu uniemożliwiającego wyciągnięcie osób ze środka. Przez telefon podajemy miejsce zdarzenia (przydają się informacje ze słupka drogowego), co się stało, ilość i stan osób poszkodowanych, podajemy swój nr tel. i czekamy na dalsze pytania dyspozytora, lub sami możemy zapytać co robić - zostaniemy pokierowani w dalszych działaniach. Jeżeli dyspozytor powie, że wysłał Zespół Ratownictwa Medycznego (ZRM), możemy przystąpić do dalszych czynności ratowniczych. Oczekujemy na przybycie służb.

Będąc w centrum handlowym, zauważasz młodą osobę, która nagle upada na ziemię i dostaje silnych drgawek. Ludzie przechodzą obok obojętnie. Podchodzisz do poszkodowanego od strony jego nóg aby Cię widział. Głośno pytasz - co się stało? Osoba nie odpowiada... Podejrzewasz atak epilepsji.... Podchodzisz do głowy, obejmujesz ją rękami i udami... Chronisz głowę przed obrażeniami.... Wokół Ciebie zbiera się tłum. Ktoś krzyczy, że pewnie pijany, albo przez narkotyki.... Nie zastanawiasz się i każesz tej osobie wyciągnąć telefon i zadzwonić pod nr alarmowy.

W tym przypadku wystarczy telefon na pogotowie ratunkowe 999. Osoba dzwoniąca powinna podać adres i nazwę centrum handlowego, piętro oraz ulicę od której najszybciej można dotrzeć do poszkodowanego. Jeżeli jest więcej osób możemy także kogoś wysłać (najlepiej dzwoniącego) do najbliższego wejścia by po przyjechaniu ZRM mógł bardzo szybko doprowadzić ratowników w miejsce zdarzenia. Kolejną opcją jest także poproszenie o pomoc ochronę centrum, która może powiadomić odpowiednie służby, bardzo dokładnie zna budynek oraz ma zazwyczaj kontakt z innymi osobami mogącymi wspomóc działania ratownicze.

Wybierasz kolejną osobę z tłumu i prosisz o odsunięcie przedmiotów wokół osoby poszkodowanej. Słuchasz i sprawdzasz, czy osoba wybrana faktycznie zadzwoniła i prawidłowo przekazała informacje dyspozytorowi. Po ustaniu drgawek, układasz poszkodowanego w pozycji bezpiecznej, zapewniasz mu wsparcie psychiczne i komfort termiczny.... Oczekujesz na przybycie ZRM.

Jesteś w domu z małym dzieckiem. W trakcie zabawy dziecko wkłada do ust mały element zabawki czego nie widzimy. Po chwili zaczyna się dusić, początkowo twarz robi się czerwona ze względu na wysyłek i próbę samopomocy co niestety się nie udaje. Jesteś w szoku i nie wiesz co robić - dzwonisz pod 112 lub 999 !!! Podajesz dokładny adres by w razie przerwania połączenia dyspozytor mógł wysłać ZRM a następnie opisujesz objawy dziecka i czekasz na wytyczne dyspozytora, który pokieruję Twoimi działaniami i pomoże w sposób prawidłowy zareagować. Oto przykład wytycznych:

Dyspozytor mówi - Jeśli niemowlę jest przytomne, ale nie oddycha, sinieje, bezgłośnie kaszle, nie może wydać żadnego dźwięku, proszę sprawdzić czy nie ma w buzi ciała obcego. Jeśli coś widać, proszę spróbować wyjąć. Sprawdzamy i odpowiadamy, że nic nie widać. Dyspozytor prosi żeby usiąść i położyć maleństwo na swoim przedramieniu głową w dół, obejmując dłonią jego brodę, natomiast nóżki mają obejmować ramię. Następnie nasadą drugiej ręki proszę uderzyć mocno 5 razy w plecy między łopatkami wykonując ruch lekko do przodu  – niemowlę powinno wykrztusić przedmiot. Jeśli niemowlę nie wykrztusiło ciała obcego, proszę odwrócić je na plecy i dwoma palcami 5 razy ucisnąć klatkę piersiową poniżej miejsca przecięcia mostka i linii brodawek sutkowych. Po każdym cyklu proszę sprawdzić czy dziecko wykrztusiło ciało obce... Wykonujemy te czynności do momentu powrotu oddechu lub do momentu utraty przytomności dziecka. Na szczęście po trzeciej serii fragment zabawki wypadł i dziecko zaczęło głośno płakać - oznacza to, że oddech powrócił... Po kilku minutach dociera ZRM i zabiera dziecko na badania.

Sytuacji z dziećmi tak w domu jak i w każdym miejscu może być wiele, ale pamiętaj by zawsze po zagrożeniu życia nawet jak stan jest stabilny i nie wskazuje, że dziecku może coś dalej doskwierać powinieneś się udać do placówki medycznej w celu dokładnego sprawdzenia stanu zdrowia. Małe dzieci nie powiedzą, że coś im dolega a sami ciesząc się z uspokojenia sytuacji często nie jesteśmy w stanie odpowiednio go obserwować.

Autorzy: