Pozycja boczna ustalona (Wikipedia)
Pozycja będąca jedną z pozycji bezpiecznych, umożliwiająca bezpieczne bez przyrządowe utrzymanie drożności górnych dróg oddechowych. Stosuje się ją u poszkodowanych nieurazowych, posiadających oddech i inne funkcje życiowe. Pozycja boczna ustalona uniemożliwia zapadanie się języka na tylną ścianę gardła, co u nieprzytomnego może spowodować niedrożność dróg oddechowych i w wyniku tego śmierć. Dzięki jej zastosowaniu zmniejsza się ryzyko zadławienia się osoby poszkodowanej treścią ewentualnych wymiocin, bądź płynów znajdujących się w jamie ustnej, które (jeśli zaistnieją) samoistnie z niej wypływają.
Pozycja boczna ustalona jest zatem pozycją bezpieczną dla poszkodowanego, który ma w normie swoje funkcje życiowe a więc zachowany oddech oraz krążenie. Należy jednak zauważyć, że w różnych sytuacjach a dokładnie przy różnych urazach poszkodowanego pozycja ta może się od siebie różnić ze względu na sposób ułożenia względem możliwości czy zwróceniu uwagi na rany, kontuzje czy możliwości potrzebującego. Zatem istnieje kilka wariantów pozycji bezpiecznej, każdy z nich ma swoje zalety. Trzeba pamiętać, iż pozycja boczna powinna być stabilna, jak najbliższa ułożeniu na boku z odgięciem głowy i brakiem ucisku na klatkę piersiowa, by nie utrudniać oddechu!
Kiedy nie należy jej stosować!
Pozycję boczną ustaloną stosuje się u osób nieprzytomnych, u których zachowane jest krążenie oraz oddychanie lecz należy bezwzględnie pamiętać, iż w poniższych sytuacjach zakazuje się jej stosowania:
- przy urazach kręgosłupa i rdzenia kręgowego;
- przy podejrzeniu urazu kręgosłupa i rdzenia kręgowego (wypadki komunikacyjne, upadek z wysokości);
- przy urazach miednicy (istnieje ryzyko uszkodzenia dużych naczyń krwionośnych i krwotoku wewnętrznego);
- przy braku oddechu i krążenia (jak najszybciej przystępuje się do RKO).
Bezwzględnie zakazuje się stosowania pozycji bocznej ustalonej u osób, u których istnieje podejrzenie urazu kręgosłupa i rdzenia kręgowego a więc przede wszystkim przy udzielaniu pierwszej pomocy w wypadkach komunikacyjnych, kiedy to zakłada się z góry możliwość wystąpienia urazu kręgosłupa. Kolejną sytuacją w której pozycja jest niewskazana - gdy poszkodowany wykazuje brak oddechu i krążenia - w tym momencie należy bezwzględnie i jak najszybciej wykonać sztuczne oddychanie i masaż serca (RKO). Dopiero po uzyskaniu pewności, iż zostały przywrócone oddech i krążenie, można ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej.
Układanie pozycji bocznej ustalonej:
- Jeśli poszkodowany nosi okulary - zdejmij je, sparwdź także kieszenie czy nie znajdują się w nich np. kluczyki czy inne elementy, które mogłyby utrudniać lub przeszkadzać poszkodowanemu!
- Ułóż poszkodowanego na plecach, upewnij się czy poszkodowany ma wyprostowane nogi i siądź przy nim od tej strony na którą będziesz chciał go obrócić (kobiety w widocznej ciąży układamy na ich lewy bok);
- Rękę z Twojej strony ułóż pod kątem prostym w stosunku do ciała, a następnie zegnij do góry w łokciu pod kątem prostym tak, aby dłoń ręki była skierowana do góry
- Drugą rękę przełóż w poprzek klatki piersiowej i ułóż dłonią w kierunku twarzy, tak aby jej zewnętrzna część dotykała brody od Twojej strony;
- Drugą swoją ręką złap za dalszą kończynę dolną (noga od drugiej strony) tuż powyżej kolana i podciągnij ją ku górze, nie odrywając stopy od podłoża.
- Przytrzymując jedną ręką dłoń dociśniętą do policzka, drugą ręką - pociągnij za dalszą kończynę dolną tak, by poszkodowany obrócił się na bok w Twoim kierunku.
- Ułóż kończynę, za którą pociągnąłeś poszkodowanego w ten sposób, zarówno staw kolanowy jak i biodrowy były zgięte pod kątem prostym;
- Odchyl lekko do tyłu głowę poszkodowanego, aby udrożnić drogi oddechowe;
- W razie potrzeby popraw dłoń pod policzkiem, gdy jest to konieczne by utrzymać głowę w odgięciu;
- Regularnie sprawdzaj stan poszkodowanego aż do przyjazdu służb ratowniczych (szczególnie oddech) !!!
Kobiety w widocznej ciąży - lewy bok!
W momencie, kiedy mamy do czynienia z kobietą o widocznej ciąży należy bezwzględnie ułożyć ją w pozycji bocznej ustalonej na lewym boku! Ułożenie to związane jest z położeniem dużych naczyń krwionośnych gdzie złe ułożenie ciała (prawy bok) może powodować ucisk płodu i macicy na żyłę główną dolną.
Pozycja boczna ustalona - zmodyfikowana
Podaje się także drugi sposób ułożenia poszkodowanego, tym razem z także w sytuacji, kiedy jest podejrzenie urazu kręgosłupa. Ułożenie ciała poszkodowanego różni się, iż jedna ręka jest ułożona równolegle do ciała w górę, gdzie głowę czy nawet dłoń pod policzkiem układamy na wspomnianym ramieniu wyprostowanej ręki. Sposób ten można stosować w obu przypadkach - z podejrzeniem urazu kręgosłupa jak i bez podejrzenia ponieważ spełniają podstawowe parametry pozycji bezpiecznej.
Autorzy:
